U Crnoj Gori će uz pomoć eksperta Svjetske zdravstvene organizacije biti urađeno istraživanje o trendovima prekomjerne tjelesne mase i gojaznosti u 100 osnovnih škola u kojem će učestvovati četiri hiljade djece iz odjeljenja prvog i drugog razreda.

Ovo istraživanje Svjetske zdravstvene organizacije pod nazivom Evropska inicijativa praćenja gojaznosti djece sprovodi se istovremeno i koordinisano u 25 zemalja u Evropskom regionu SZO. Radiće ga Institut za javno zdravlje i Fakultet za sport i fizičko vaspitanje Univerziteta Crna Gora, uz podršku Ministarstava zdravlja i prosvjete.

Na osnovu prikupljenih i analiziranih rezultata mjerenja tjelesne visine, tjelesne mase, obima struka i kukova dobiće se uvid u stanje uhranjenosti djece u nižim razredima osnovne škole. Uhranjenost predstavlja jedini zajednički faktor rizika za razvoj svih danas vodećih bolesti (poput bolesti srca i krvnih sudova, šećerne bolesti tip 2, nekih tumora).

Prvi krug istraživanja je sproveden 2007. i učestvovalo je 10 zemalja. Svakim sledećim ciklusom, povećavao se broj zemalja učesnica, tako da se četvrtom krugu istraživanje pridružila i Crna Gora.

Rezultati prvog kruga istraživanja su pokazali zabrinjavajuću učestalost prekomjerne uhranjenosti i gojaznosti djece koja se kretala od 19,3 do 49% kod dječaka, a od 18,4 do 42,5% kod djevojčica.

Cilj istraživanja je praćenje trendova prekomjerne tjelesne mase i gojaznosti u nižim razredima osnovnih škola, uzrasta 6-9 godina, ali na jedinstven i međusobno uporediv način. Metodologija istraživanja je pod strogim nadzorom eksperata SZO u cilju razvijanja i sprovođenja programa za suzbijanje sve izraženijih trendova gojaznosti i problema nepravilne ishrane u dječijem uzrastu. Evropska povelja za suzbijanje gojaznosti ima za cilj jačanje akcije protiv gojaznosti u cijelom Evropskom regionu Svjetske zdravstvene organizacije sa posebnom pažnjom na dječju gojaznost.

U Institutu za javno zdravlje kažu da prekomjernu tjelesnu masu i gojaznost djece uslovljavaju neuravnotežena ishrana djece sa jedne i sjedentaran način života sa malo ili nimalo fizičke aktivnosti sa druge strane. Gojazna djeca češće imaju povišene vrijednosti krvnog pritiska ili povećane vrijednosti masnoća u krvi, a u životu ranije i češće oboljevaju od hroničnih masovnih nezaraznih bolesti  koje su vodeći uzrok smrti u razvijenom svijetu: kardiovaskularnih, karcinoma, moždanog udara, dijabetesa tipa II, hipertenzije, bolesti lokomotornog sistema i sl. Gojaznost djecu čini nesrećnom i narušava samopouzdanje djece u razvoju, upozoravaju iz Instituta. Nepravilna ishrana djece može, takođe, da rezultira i preterano niskom tjelesnom masom, pojavom malokrvnosti zbog nedostatka gvožđa, razvojem mikronutritivnih deficita, smanjenom otpornošću organizma itd.

“Na razvoj prehrambenih navika djece najveći uticaj imaju roditelji, ali svakako treba naglasiti i uticaj sredine na oblikovanje dječije ličnosti i usvajanje navika zdravog hranjenja i ponašanja”, piše u saopštenju Instituta. Polaskom u školu ishrana djece nije više u potpunosti pod kontrolom roditelja te je iz tih razloga važno da se unaprijedi ishrana djece i tokom boravka u školi.

Analiza životnih navika i socijalnih okolnosti koje mogu uticati na stanje uhranjenosti i zdravlje djeteta, a koje se dobija standardizovanim upitnicima,  će pružiti osnovu za razvoj boljih zdravstvenih programa za našu djecu.