Dječija psihodrama vrsta je grupne terapije koja djeci omogućava da u sigurnom okruženju kroz igru i maštu savladaju poteškoće i sve ono što ih tišti. Igra uloga koja se tom prilikom primjenjuje od nedavno je dostupna i djeci uzrasta od pet do 14 godina u Crnoj Gori. Riječ je o jednom od modaliteta dječije integrativne psihoterapije, koja se u svijetu primjenjuje još od druge polovine prošlog vijeka.  

Specijalista predškolskog vaspitanja i obrazovanja Slađana Vujatović, koja je jedini integrativni dječiji psihodramski psihoterapeut u Crnoj Gori, objašnjava da je ovaj program namijenjen djeci koja imaju razne poteškoće. Nekada su to mališani koji dolaze iz manje stimulisane sredine, oni koji su zanemarivani, povučeni ili anksiozni.

“Namijenjena je i djeci u čijim porodicama postoji problem s alkoholizmom u porodici, razvod, zlostavljanje, smrt u porodici ili bilo koje atipično ponašanje kod djeteta. Dječija psihodrama je grupna terapija koja djeci omogućava da u sigurnom okruženju kroz igru i imaginaciju svijeta “kao da” prođu neke svoje ponašajne krize na nesvjesnom nivou. To se postiže kroz mijenjanje uloga i kostimiranje. Djeca sama biraju ulogu, donose igru i daju ulogu voditelju terapeutu”, ističe Vujatović.

Dodaje da kroz imaginaciju djeca mogu da budu šta god požele. Nekada biraju ulogu mađionicara, policajca, vojnika, princeze… Radi se u grupama sa po troje djece istog uzrasta.

“Agresija u igri je simbolička i na taj način djeca mogu da se ispolje na bolji način nego u realnom svijetu koji ih okružuje. Dječija psihodrama primjenjuje se u uzrastu od 5 do 14 godina i predstavlja bezbjedan način da djeca prevaziđu poteškoće sa kojima se susrijeću i sve ono što ih tišti na nesvjesnom nivou”, objašnjava Vujatović.

Svijet igre i umjetnosti u psihoterapiji

Cjelokupna integrativna dječija pshihoterapija, kojoj pripada i psihodrama, prema njenim riječima je vrlo fleksibilan način rada sa djecom i mladima koji se temelji na igri, umjetnosti i odnosu sa psihoterapeutom.

“Igra je dječiji prvi oblik komunikacije. Psihoterapija djece i mladih može uključivati crtanje, slikanje, rad sa glinom, igranje sa pjeskom, pokret i igranje uloga kako bi se podstakla komunikacija i istražio njihov unutrašnji svijet. U okviru integrativne dječije psihoterapije postoji više modaliteta koji se prolaze u toku edukacije – play terapija Moj svijet, Vinikotove škrabalice, Dječija psihodrama (vođena imaginacija) i Cooping cat program”, rekla je ona.

Vujatović, koja je trenutno na superviziji programa dječije psihodrame u Novom Sadu kod svjetski priznatih voditelja edukacije za integrativnu dječiju psihoterapiju Peto Ištvana i Marte Pavlović, ističe da stečeno znanje već uveliko primjenjuje u svakodnevnom radu sa djecom. Kao specijalista vaspitač, suočava se sa problemima kroz koje prolaze najmlađi i pomaže im da ih prebrode, a dječijom psihodramskom psihoterapijom bavi se i u Integrativnom porodičnom centru u kojem je angažovana.

Šta sve tišti djecu?

Smatra da ovaj vid rada sa djecom može da zaživi i kod nas.

“Sve je više djece kojoj je potrebna neka vrsta podrške u pravilnom odrastanju, a na ovaj način obezbjeđujemo im da izrastu u zdrave jedinke”, kazala je Vujatović.

Na osnovu dosadašnjeg rada kao specijalista predškolskog vaspitanja i obrazovanja ocjenjuje da su u posljednjih nekoliko godina sve veći broj asocijalne djece, kod mnogih izostaje simbolička igra, a zapaža se i kašnjenje u razvoju govora, povučenost, strah od smrti usljed pojave koronavirusa, anksioznost… Zapaža i neispoljavanje sopstvenog mišljenja, kao i emocionalnu nepismenost. Vujatović ukazuje i na to da je sve veći broj djece razvedenih roditelja, koja svjedoče njihovoj neadekvatnoj komunikaciji.

“Sve to dijete prerađuje i doživljava na traumatičan način. Dijete se nalazi u sredini između roditelja koji su u konstantnom konfliktu, ne vodeći računa o svom djetetu, njegovim potrebama i osjećanjima”, navodi Vujatović.

Reagovati čim se uoče promjene u ponašanju

Iz iskustva ocjenjuje da su roditelji ipak sve češće spremni da potraže stručnu pomoć.

“To se polako mijenja u pozitivnom smislu i sve je više roditelja koji se javljaju za pomoć kad vide promjene u ponašanju kod djeteta. S druge strane imamo i one roditelje koji vide ali neće da priznaju da imaju problem, a onda kako dijete raste ti problemi u ponašanju se samo nadovezuju i eskaliraju u pubertetskoj dobi”, ističe Vujatović.

Roditeljima savjetuje da reaguju čim uoče neku promjene u ponašanju djeteta i obrate se stručnim licima za pomoć.

“Što je dijete mlađe lakše prevazilazi kroz igru i adekvatan pristup svoje ponašajne krize”, kazala je Vujatović.

Ovaj tekst dio je projekta, pod nazivom Između redova, koji portal Roditelji.me sprovodi uz finansijsku podršku Ministarstva kulture i medija.