Evropski sud za ljudska prava u Strazburu je u slučaju Golubović protiv Crne Gore odbacio žalbu zbog ukidanja prava na naknadu majki za troje i više djece, saopšteno je iz Kancelarija zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu. Ova odluka je konačna i na nju se nije moguće žaliti.

Slučaj je pokrenut na osnovu žalbe koja je podnijeta Evropskom sudu 20. aprila 2021. godine, a odnosila se na ukidanje, nakon odluke Ustavnog suda Crne Gore, mjesečne naknade ženama po osnovu rođenja troje ili više djece, koja je bila propisana Zakonom o socijalnoj i dječjoj zaštiti iz 2015. godine. Naknada je korisnicama bila isplaćivana od januara 2016. godine.

Podnositeljka se žalila na povredu člana 6 (pravo na pravično suđenje), člana 8 (pravo na poštovanje privatnog i porodičnog života), člana 14 (zabrana diskriminacije) Konvencije i člana 1 Protokola br. 1 uz Konvenciju (zaštita imovine).

Prilikom ocjene da li je sporna mjera bila u javnom interesu, Evropski sud je uzeo u obzir obrazloženje Ustavnog suda Crne Gore, koji je utvrdio da je predmetna naknada u suprotnosti sa članom 14 Konvencije i članom 1 Protokola br. 12 uz Konvenciju i predstavlja različito postupanje bez razumnog opravdanja, u odnosu na druge žene i muškarce, koji podjednako učestvuju u podizanju i vaspitanju djece.

Stoga, Evropski sud nije našao razlog da odstupi od stanovišta Ustavnog suda Crne Gore i primijetio je da je naknada ukinuta, kako bi se „ispravila“ neustavnost navedenog različitog postupanja, što samo po sebi upućuje na to da je sporna mjera težila legitimnom cilju u javnom interesu.

„Radi ostvarivanja prava na mjesečnu naknadu po osnovu rođenja troje ili više djece, žene su morale ispunjavati određene uslove za ostvarivanje predmetnog prava. Naime, ukoliko su rodile troje djece, iste su morale imati najmanje 25 (dvadeset pet) godina radnog staža ili se nalaziti na evidenciji nezaposlenih lica Zavoda za zapošljavanje Crne Gore u istom vremenskom periodu ili pak 15 (petnaest) godina ukoliko su rodile više od troje djece“, pojašnjeno je u saopštenju Kancelarije zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava.

Prema njihovim riječima, mjesečna naknada je 9. januara 2017.godine smanjena za 25 odsto iz opravdanih razloga predviđenih Budžetom, a potom je i ukinuta, nakon odluke Ustavnog suda Crne Gore od 19. aprila 2017. godine, kojom su relevantne odredbe Zakona o socijalnoj i dečjoj zaštiti iz 2015. godine proglašene neustavnim.

„Podsjećanja radi, dana 29. juna 2017.godine, Skupština Crne Gore je usvojila Zakon o izvršenju odluke Ustavnog suda Crne Gore U- I broj 6/16 od 19. aprila 2017. godine. Zakonom je, inter alia, propisano da korisnice kojima je obustavljena isplata penzije, zbog ostvarivanja prava na predmetnu mjesečnu naknadu, imaju pravo da u prelaznom periodu, koji je bliže definisan zakonom, nastave sa korišćenjem prava na penziju; korisnice kojima je prestalo pravo na privremenu naknadu po osnovu preostale radne sposobnosti, imaju pravo da im se ponovo obezbijedi pravo na privremenu naknadu; korisnice kojima su prestala prava po osnovu nezaposlenosti, imaju pravo da nastave sa korišćenjem prava po osnovu nezaposlenosti“, ističu oni.

Podsjetili su i da je 29. decembra 2021. godine, Skupština Crne Gore usvojila Zakon o obeštećenju bivših korisnica naknada po osnovu rođenja troje ili više djece, koji je stupio na snagu 1. aprila 2022. godine, kojim se otklanjaju posljedice nastale ukidanjem zakonskog prava na doživotnu naknadu ženama po osnovu rođenja troje ili više djece.

U tom smislu, pravo na obeštećenje, u skladu sa ovim zakonom, imaju korisnice mjesečne naknade po osnovu rođenja troje ili više djece, kojima je to pravo pripadalo u periodu od 1. januara 2016. do 30. juna 2017. godine, u skladu sa članom 4 (čl. 54a i 54b) Zakona o dopunama Zakona o socijalnoj i dječjoj zaštiti, ukoliko im je ovo pravo ukinuto. Pravo na naknadu ne pripada ženama koje bi bile naknadno kvalifikovane za ostvarivanje prava na isto.