Perinatalna njega pretjerano medikalizovana

porodiliste KCPerinatalna odnosno njega majke i bebe u toku i nakon trudnoće u Crnoj Gori je generalno pretjerano medikalizovana, jer postoji jako visoke stope registrovanih carskih rezova, indukovanih i pospješenih porođaja, ali i uporna upotreba zastarjelih rutinskih procedura kao što su klistir, brijanje, liberalne epiziotomije.

Kako se navodi u Strategiji za očuvanje i unapređenje reproduktivnog i seksualnog zdravlja Crne Gore  do 2020. godine, koji je Vlada usvojila na posljednjoj sednici, perinatalni sistem je prilično fragmentiran, i ne postoji zadovoljavajuća razmjena podataka i informacija porodilišta sa Jedinicom za neonatalnu intenzivnu njegu, niti postoje zajedničke revizije učinaka.

Strategija potvrđuje da u crnogorskim porodilištima mnoge djelotvorne tehnologije koje preporučuje Svjetska zdravstvena organizacija nisu u primjeni poput smještaja beba pored majki i ranog, isključivog dojenja na zahtjev bebe, partnerstva i stalne podrške tokom porođaja. U crnogorskim porodilištima se ne mogu pohvaliti ni promovisanjem hodanja i slobodnog izbora položaja pri porođaju, obeshrabrivanjem korišćenje horizontalnog položaja i rutinskim usmjeravanjem potiskivanja, ni primjenom aktivnog upravljanja trećom fazom porođaja.

Ministarstvo zdravlja, koje je autor dokumenta, navodi da je u Crnoj Gori sprovedena reorganizacija perinatalne njege, koju čine jedna Nacionalna bolnica za akušerstvo i ginekologiju u Podgorici i Jedinica za neonatalno intenzivno liječenje, kao poseban organ, i dio nacionalne pedijatrijske bolnice. U zemlji postoji 8 porodilišta nivoa 1‐2, u kojima se obavi do 850 porođaja godišnje, kao i dodatna 4 manja porodilišta (sa do 150 porođaja godišnje). U Klinici za ginekologiju i akušerstvo Kliničkog centra godišnje se obavi oko 3,2 hiljade porođaja.

Crna Gora je zemlja sa niskom stopom mortaliteta novorođenčadi. Stopa smrtnosti odojčadi za 2011. godinu je bila 4,4 na hiljadu živorođene djece, prema Zavodu za statistiku. Neonatalni mortalitet čini oko 80 odsto ukupnog broja smrtnih slučajeva odojčadi (2008., UNICEF, Situaciona analiza).

U Strategiji je ocijenjeno da Crna Gora ima dobru mrežu Primarne zdravstvene zaštite i dobre bolničke kapacitete, pa je skoro 97 odsto žena jednom ili više puta tokom trudnoće bilo na pregledu kod ginekologa, a skoro 100 odsto se posljednje dvije godine porodilo uz stručnu pomoc ljekara.

U zemlji ima 313.793 žena prema podacima Monstata iz 2011. godine  U fertilnom dobu je njih preko 150 hiljada ili 48 odsto ukupnog broja. Fertilno doba je period u kojem je žena sposobna da rađa od 15 do 49 godina starosti.

Najveći biološki potencijal za reprodukciju stanovništva je u opštinama Budva,

Rožaje i Podgorica, a najmanji u Šavniku, Plužinama i Pljevljima gdje ima više žena starijih od 50 godina nego žena od 15 do 49 godina starosti.

U Crnoj Gori je najviše žena starosne dobi od 25 do 29 godina, a najmanji od 40 do 44. Od ukupnog broja žena starosti 15 godina i više rodilo je 175, 4 hiljade odnosno 68,3 odsto.

Sa povećanjem starosti žena povećava se i broj žena koje su rađale i smanjuje se broj žena koje nijesu rađale. Kod žena starosti 28‐29 godina jednak je broj žena koje su rađale i koje nijesu.

Najveće učešće žena koje su rađale u ukupnom broji žena starosti 15 i više godina je u Ulcinju i Pljevljima i to 75 odsto, dok je najmanje u Cetinju gdje je 65 odsto žena rađalo.

Prosječan broj djece po ženi koje su rađale najveći je u opštinama Plav i Rožaje gdje je žena u prosjeku rodila 3,9 odnosno 3,7 djece. Manje od 2,5 djeteta, u prosjeku su rodile žene u Herceg Novom, Budvi, Tivtu, Kotoru i Baru. U naseljima gradskog tipa prosječan broj djece po ženi je 2,5, dok je u ostalim 3,1.

U Crnoj Gori u prosjeku jedna žena koja je rađala, rodila je 2,7 djece. Prosječan broj djece raste sa povećanjem starosti. Najmanji je kod žena starosti 15 do 19 godina i iznosi 1,3 djece po ženi koja je rađala, dok je najveća kod starijih žena kojih je brojčano mnogo manje, ali su rađale više djece nego mlađe žene.

Najviše žena, i to 38 odsto rodilo je dvoje djece, a 27 odsto troje djece. Sa jednim djetetom je 15 odsto žena, dok je sa četvoro i više živorođene djece 11 odsto žena.

Žene koje su rađale starosti od 15 do 29 godina najčešće imaju po jedno dijete, dok sve ostale starosne grupe karakteriše najveći broj žena sa dvoje djece. Tek žene sa većom starosti od 70 godina najčešće imaju po četvoro i više djece.

Država troši oko 1.100 dolara po glavi stanovnika za zdravstvenu zaštitu, a nacionalni sistem zdravstvenog osiguranja funkcioniše od 2004. godine. Ukupni rashodi za zdravstvo čine oko 9 odsto bruto domaćeg proizvoda, a rashodi Vlade 5 odsto, što je blizu prosjeka u EU.

 

SOS linija baner

Leave a Reply